PRESS | MARCIN DUDEK

Zijn nieuwste werk, ‘Corps de Ballet’, helemaal achteraan het oude Dominicanenklooster, duidt subtiel op de barsten die hij gaandeweg in die veiligheid begon te zien. In de vijf torso’s uit papier-maché ziet de opmerkzame bezoeker gebroken ribben: “Ik loop nog altijd met gedeukte ribben rond van de vele vechtpartijen”, zegt hij ietwat ineengedoken, alsof hij opnieuw op het koude beton van het stadion ligt. “Naast al het geweld snoven we ook lijm, speed en andere drugs. We waren wilde criminelen, out of control. Achteraf gezien was het vreselijk, op het moment zelf was het stadion zoals thuiskomen.”

Na een brutale vechtpartij op de straatstenen op z'n achttien jaar, waarna hij een nacht in de cel spendeert met twintig andere opgepakte jongeren, besluit hij een andere weg in te slaan. Hij verzamelt kunstboekjes en verdiept zich in kunst van de oude meesters: “Ik ben met het hooliganisme gestopt op het moment dat er messen aan te pas kwamen. Mijn broer verloor bijna een hand, een vriend van me bloedde dood door 52 steken met een machete van een rivaliserende bende.” Zijn jongste broer belandt vier jaar in de gevangenis. De afmeting van zijn cel komt terug in de triptiek ‘Tablica’, aan de linkerzijde van de kerk. Als een soort van boetedoening verwijst het stuk naar wonden en genezing, maar evengoed naar de Katholieke kerk, toen ingebakken in ieder Pools leven. “De kerk was belangrijk om vergiffenis te vragen na onze daden.”

Hij geneest pas echt wanneer hij toegelaten wordt in een prestigieuze kunstacademie in het Oostenrijkse Salzburg en daarna in Londen. Daar wordt hij verliefd op een Brusselse kunstenares en verhuist hij mee met haar, vlak bij het Koning Boudewijnstadion. Zijn fascinatie voor voetbalstadions zal dan ook nooit verdwijnen, geen beter werk dat dat weergeeft dan ‘Central Contact’. “Het is een monument voor de meer dan 1.300 slachtoffers van stadiongeweld. Het is eveneens het formaat van mijn slaapkamer in Krakau, waar ik mijn transformatie heb doorgemaakt.” Als hooligan vormt hij deel van het voetbalspektakel, als kunstenaar van zijn kunstwerk.

De kersverse vader voelt naar eigen zeggen geen trots voor zijn werken. “Ik wil nooit meer terug naar wie ik vroeger was”, mijmert hij terwijl hij een laatste hand legt op zijn nieuwe videowerk ‘Nest Man’, waar video’s van hooliganisme in verschillende voetbalstadia in de wereld de revue passeren. “Ik heb de afgelopen tien jaar mijn verleden in mijn stukken verwerkt, maar dat maakte de realiteit niet minder pijnlijk dat ik echt een vreselijke jeugd heb moeten doorstaan. Schaamte? No way. Schuldgevoelens nog minder. Ik ben gevallen en rechtgestaan en nu heb ik het recht om hierover te spreken. It’s payback time.”